Canto-gau(-boufoun)
Anacamptis morio
Orchidaceae
Noms en français : Orchis bouffon, Orchis orné.
Descripcioun :Lou canto-gau-boufoun, trachis dins li relarg caud e umide, au nostre, pulèu sus li terraire safrous. Se recounèis à si tepalo de coustat que fan un casque rega de verd. Lou centre de la labreto, di tres partido e souvènt plegado, èi blanc picouta de rose e rose sus li coustat. La subsp. picta a de pichòti flour emé un casque que fai pas mai de 8 mm.
Usanço :Lou tubercule caup de mucilage emplega contro li mau de vèntre. Se dis que li canto-gau sarien acalourant (principe di signature).
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Anacamptis
Famiho : Orchidaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 25 à 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Terraire safrous
- Prado umido
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Anacamptis morio (L.) R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase, 1997
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753